Μάθετε για τον ιό και τα εμβόλια


COVID-19

Έχουν υπάρξει εκατομμύρια επιβεβαιωμένα κρούσματα COVID-19 στην Αυστραλία. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους.1 Οι περισσότεροι άνθρωποι που κολλούν COVID-19 θα καλυτερεύσουν. Ωστόσο, ορισμένοι θα αρρωστήσουν τόσο πολύ που θα χρειαστεί να πάνε στο νοσοκομείο ή να τους φροντίσει το προσωπικό του νοσοκομείου σε ένα πρόγραμμα «νοσοκομείο στο σπίτι». Ένας μικρός αριθμός θα εξακολουθεί να αισθάνεται άρρωστος τρεις μήνες ή περισσότερο από την πρώτη φορά που κολλήσει τον COVID-19.

  • Τι είναι ο COVID-19;

    Η νόσος του κορωνοϊού 19 (COVID-19) εντοπίστηκε σε ανθρώπους τον Δεκέμβριο του 2019 και ανακηρύχθηκε παγκόσμια πανδημία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) τον Μάρτιο του 2020.

    Μεταδίδεται εύκολα και μπορεί να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο μέσω του βήχα, του φτερνίσματος, της ομιλίας, του τραγουδιού ή της αναπνοής, ή αφού αγγίξετε μολυσμένες επιφάνειες ή αντικείμενα.2

    Οι άνθρωποι συνήθως αρχίζουν να αισθάνονται αδιαθεσία περίπου πέντε έως έξι ημέρες μετά την εμφάνιση του COVID-19,3 αλλά μπορεί να είναι ανά πάσα στιγμή μεταξύ μίας έως 14 ημέρες.3 Τα πιο κοινά σημάδια της ασθένειας είναι πονοκέφαλος, πονόλαιμος, βήχας, ρινική καταρροή και πυρετός.4

    Ένας αριθμός διαφορετικών εκδoχών ή «παραλλαγών» του COVID-19 έχουν προκύψει από την πρώτη στιγμή που εντοπίστηκε ο ιός. Αυτές περιλαμβάνουν την Δέλτα και την Όμικρον. Όλα τα εμβόλια που είναι διαθέσιμα στην Αυστραλία προσφέρουν προστασία έναντι των παραλλαγών του COVID-19.
     

  • Ποιοι είναι οι κίνδυνοι του COVID-19;

    Ο COVID-19 έχει σκοτώσει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Οι περισσότεροι άνθρωποι καλυτερεύουν χωρίς να χρειάζονται ιατρική βοήθεια. Μερικοί άνθρωποι έχουν πιο σοβαρά συμπτώματα, όπως αναπνευστικές δυσκολίες και πνευμονία (λοίμωξη των πνευμόνων). Μπορεί να χρειαστεί να πάνε στο νοσοκομείο για επιπλέον οξυγόνο ή αερισμό (όπου ένα μηχάνημα σας βοηθά να αναπνέετε). Η σοβαρή ασθένεια ή ο θάνατος συμβαίνουν πιο συχνά μεταξύ των ηλικιωμένων ή των ατόμων με άλλα προβλήματα υγείας.  

    Μερικοί άνθρωποι θα εμφανίσουν συμπτώματα όπως πονοκέφαλο, κόπωση, προβλήματα ύπνου και δυσκολία συγκέντρωσης, για τρεις μήνες ή περισσότερο. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται συχνά «long COVID».

Εμβολιασμός κατά του COVID-19

Τα εμβόλια κατά του COVID-19 εκπαιδεύουν το σώμα μας να αναγνωρίζει και να καταπολεμά τον ιό. Το κάνουν αυτό διδάσκοντας το ανοσοποιητικό μας σύστημα να διαβάζει τον γενετικό κώδικα για ένα σημαντικό μέρος του ιού, που ονομάζεται πρωτεΐνη ακίδα. 

Ο εμβολιασμός σημαίνει ότι θα έχετε λιγότερες πιθανότητες να κολλήσετε τον COVID-19 και να τον μεταδώσετε σε άλλους. Υπάρχει ακόμη μια μικρή πιθανότητα να κολλήσετε τον ιό, αλλά αν κολλήσετε, τα συμπτώματά σας θα είναι συνήθως ήπια.

Η Αυστραλία είναι πιθανό να αποκτήσει διαφορετικά εμβόλια για τον COVID-19 με την πάροδο του χρόνου. 

Τα εμβόλια που έχουν εγκριθεί επί του παρόντος για ενήλικες στην Αυστραλία είναι: 

  • Pfizer/BioNTech (Comirnaty) 
  • Moderna (Spikevax)
  • AstraZeneca (Vaxzeveria) 
  • Novavax (Nuvaxovid)
  • Πώς λειτουργούν τα εμβόλια για τον COVID-19;

    Τα εμβόλια περιέχουν τον γενετικό κώδικα για ένα σημαντικό μέρος του ιού COVID-19 που ονομάζεται πρωτεΐνη ακίδα. Οι πρωτεΐνες ακίδες βρίσκονται στο εξωτερικό του ιού. Η δουλειά τους είναι να συγχωνεύονται στο εξωτερικό των κυττάρων σας, ώστε ο ιός να μπορεί να εισέλθει στα κύτταρά σας και να προκαλέσει ασθένειες.

    Όταν λάβετε το εμβόλιο, το σώμα σας διαβάζει αυτόν τον γενετικό κώδικα και εκπαιδεύει το ανοσοποιητικό σας σύστημα να αναγνωρίζει τις πρωτεΐνες ακίδες και να καταπολεμά τον ιό. Μέσα σε περίπου δύο εβδομάδες από τον εμβολιασμό, το σώμα σας θα αρχίσει να παράγει αντισώματα. Μετά από αυτό, εάν έρθετε σε επαφή με τον ιό COVID-19, αυτά τα αντισώματα θα προσκολληθούν στον ιό και θα βοηθήσουν να απαλλαγείτε από αυτόν.

    Δεν μπορείτε να κολλήσετε τον COVID-19 από τα εμβόλια επειδή δεν περιέχουν τον ιό. Περιέχουν μόνο τον γενετικό κώδικα που απαιτείται για να εκπαιδεύσει το ανοσοποιητικό σας σύστημα να τον αναγνωρίζει και να τον καταπολεμά.

    Διαφορετικά εμβόλια λειτουργούν με τον γενετικό κώδικα με διαφορετικούς τρόπους.

    Τα εμβόλια mRNA χρησιμοποιούν ένα κομμάτι κώδικα που έχει κατασκευαστεί γενετικά. Οι αυστραλιανές υγειονομικές αρχές έχουν εγκρίνει τη χρήση των ακόλουθων εμβολίων mRNA:

    • Pfizer/BioNTech (Comirnaty) 
    • Moderna (Spikevax) 

    Τα εμβόλια ιικών φορέων χρησιμοποιούν γενετικό υλικό που λαμβάνεται απευθείας από την πρωτεΐνη ακίδα και το τοποθετούν μέσα σε έναν αβλαβή ανενεργό ιό. Οι αυστραλιανές υγειονομικές αρχές έχουν εγκρίνει τη χρήση των ακόλουθων εμβολίων ιικών φορέων:

    • AstraZeneca (Vaxzeveria) 

    Τα εμβόλια υπομονάδας πρωτεΐνης χρησιμοποιούν μια εκδοχή της πρωτεΐνης ακίδας για να διεγείρουν μια ανοσολογική απόκριση στο σώμα σας. Οι αυστραλιανές υγειονομικές αρχές έχουν εγκρίνει τη χρήση των ακόλουθων εμβολίων πρωτεϊνικής υπομονάδας:

    • Novavax (Nuvaxovid) 
  • Πώς δοκιμάστηκαν τα εμβόλια για τον COVID-19;

    Η έρευνα ασφάλειας είναι βασικό μέρος της παρασκευής εμβολίων. Τα εμβόλια ελέγχονται εκτενώς πριν να είναι έτοιμα για χρήση. Οι δοκιμές ξεκινούν με έρευνα σε εργαστήριο (δοκιμαστικοί σωλήνες), μετά μελέτες σε ζώα και τέλος μελέτες σε ανθρώπους (κλινικές δοκιμές).

    Οι κλινικές δοκιμές περιλαμβάνουν τη δοκιμή του εμβολίου σε εθελοντές και διεξάγονται σε τρεις κύριες φάσεις:

    Οι κλινικές δοκιμές Φάσης 1 συνήθως περιλαμβάνουν μερικές δεκάδες υγιείς ενήλικες εθελοντές. Αυτές οι δοκιμές επικεντρώνονται στην ασφάλεια του εμβολίου και στην ανακάλυψη εάν το εμβόλιο προκαλεί ανοσοαπόκριση.

    Οι κλινικές δοκιμές Φάσης 2 είναι μεγαλύτερες και έχουν εκατοντάδες εθελοντές. Αυτές οι δοκιμές ελέγχουν την ανοσολογική απόκριση του εμβολίου σε μια μεγαλύτερη ομάδα ανθρώπων και αξιολογούν εάν είναι ασφαλές, με αποδεκτές παρενέργειες.

    Οι κλινικές δοκιμές Φάσης 3 περιλαμβάνουν πολλές χιλιάδες συμμετέχοντες. Αυτές οι δοκιμές αξιολογούν πόσο αποτελεσματικό είναι το εμβόλιο στην πρόληψη της νόσου. Οι δοκιμές Φάσης 3 μπορούν να αξιολογήσουν πιο διεξοδικά το εμβόλιο ως προς την ασφάλεια και τις παρενέργειες. Σε μια δοκιμή Φάσης 3, οι ερευνητές συνήθως συγκρίνουν άτομα που έλαβαν το εμβόλιο με άτομα που δεν το έλαβαν.

    Συνήθως, αυτές οι φάσεις συμβαίνουν η μία μετά την άλλη. Για την ανάπτυξη των εμβολίων COVID-19, ορισμένες από τις φάσεις αλληλεπικαλύπτονταν. Για παράδειγμα, οι μελέτες Φάσης 3 ξεκίνησαν μόλις κατέστησαν διαθέσιμα πρώιμα δεδομένα από τις δοκιμές Φάσης 1 και 2. Αυτή η προσέγγιση σήμαινε ότι τα εμβόλια για τον COVID-19 θα μπορούσαν να αναπτυχθούν γρήγορα,  καθιστώντας τα διαθέσιμα για να σωθούν ζωές νωρίτερα.

  • Ποια είναι τα οφέλη ενός εμβολίου COVID-19;

    Η λήψη του εμβολίου σημαίνει ότι θα έχετε λιγότερες πιθανότητες να κολλήσετε COVID-19 και να τον μεταδώσετε σε άλλους. Εάν είστε εμβολιασμένοι, θα μπορείτε να επισκέπτεστε ευάλωτα ή μεγαλύτερα μέλη της οικογένειας με μεγαλύτερη ασφάλεια.Θα μπορείτε επίσης να ταξιδέψετε για δουλειά ή διακοπές και τα σχολεία και οι χώροι εργασίας θα είναι ασφαλέστεροι.

    Υπάρχει ακόμα μια μικρή πιθανότητα να κολλήσετε COVID-19, αλλά εάν κολλήσετε, τα συμπτώματά σας θα είναι συνήθως ήπια.

    Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερα σχετικά με τα οφέλη του εμβολιασμού για ένα παιδί, σας συνιστούμε να χρησιμοποιήσετε το Βοήθημα Λήψης Αποφάσεων COVID-19 (5-15 ετών).

  • Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από το εμβόλιο κατά του COVID-19;

    Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ήπια συμπτώματα για μία ή δύο ημέρες μετά το εμβόλιο κατά του COVID-19. Αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό και μπορεί να περιλαμβάνει πόνο ή ευαισθησία στο σημείο της ένεσης, πονοκέφαλο, κόπωση, ρίγη, πόνο στους μυς ή στις αρθρώσεις.9  Οι σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι πολύ σπάνιες. Θα παρέχουμε περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τους κινδύνους των παρενεργειών του εμβολιασμού στο επόμενο βήμα αυτού του βοηθήματος λήψης αποφάσεων.

    Μπορεί να έχετε ακούσει ανθρώπους να μιλούν για άλλους κινδύνους που σχετίζονται με τα εμβόλια COVID-19. Αυτά δεν αναφέρονται εδώ γιατί δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να τα υποστηρίζουν. Μπορεί επίσης να έχετε ακούσει την παραπληροφόρηση ότι τα εμβόλια κατά του COVID-19 περιέχουν εμβρυϊκά κύτταρα που έχουν αποβληθεί. Αυτό δεν είναι αλήθεια και οι θρησκευτικές κοινότητες, συμπεριλαμβανομένης της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αυστραλίας, έχουν ενθαρρύνει τη χρήση εμβολίων κατά του COVID-19.

    Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερα σχετικά με τους κινδύνους του εμβολιασμού για ένα παιδί, σας συνιστούμε να χρησιμοποιήσετε το Βοήθημα Λήψης Αποφάσεων COVID-19 (5-15 ετών).

  • Λειτουργούν τα εμβόλια για διαφορετικές παραλλαγές;

    Ναι. Τα επί του παρόντος εγκεκριμένα εμβόλια είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά έναντι των υπαρχουσών παραλλαγών. Υπάρχει ακόμα πιθανότητα να κολλήσετε τον COVID-19, αλλά εάν διατηρείτε την εμβολιαστική σας κάλυψη, η ασθένειά σας δεν θα είναι σοβαρή.

  • Χρειάζομαι ενισχυτικό εμβόλιο;

    Μια ενισχυτική δόση συνιστάται για όλους άνω των 16 ετών. Η αποτελεσματικότητα του αρχικού σας εμβολιασμού θα εξασθενίσει με την πάροδο του χρόνου. Η λήψη ενός ενισχυτικού εμβολίου θα διασφαλίσει ότι θα συνεχίσετε να προστατεύεστε από τον ιό.

  • Εάν είχα COVID-19, χρειάζομαι ακόμα το εμβόλιο και τα ενισχυτικά;

    Ναι. Εάν έχετε βρεθεί θετικός στον COVID-19, η πιθανότητα επαναμόλυνσής σας θα μειωθεί, αλλά μόνο για μερικούς μήνες.

    Για να διατηρήσετε την προστασία σας από τον ιό, συνιστάται να κάνετε ενισχυτικό εμβόλιο εντός τεσσάρων μηνών από την ανάρρωσή σας από οξεία ασθένεια.

  • Είναι ασφαλές για τις έγκυες γυναίκες να κάνουν εμβόλιο COVID-19;

    Ναι, υπάρχουν πλέον πραγματικές αποδείξεις από χώρες όπως οι ΗΠΑ που δείχνουν ότι τα εμβόλια mRNA COVID-19 (όπως τα εμβόλια Pfizer και Moderna) είναι ασφαλή για τις έγκυες γυναίκες.10-11 Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που αναφέρονται είναι παρόμοιες με αυτές που αναφέρθηκαν για τις μη έγκυες.11

    Ο εμβολιασμός κατά του COVID-19 συνιστάται για έγκυες γυναίκες, επειδή η έρευνα έχει δείξει ότι έχουν υψηλότερο κίνδυνο σοβαρής ασθένειας από τον ιό.Ειδικότερα, οι γυναίκες με COVID-19 που είναι έγκυες είναι πιο πιθανό να εισαχθούν σε μονάδα εντατικής θεραπείας και είναι πιο πιθανό να χρειαστούν ένα μηχάνημα για να τις βοηθήσει να αναπνεύσουν (αερισμός) σε σχέση με εκείνες που έχουν COVID-19 και δεν είναι έγκυες.12-14

    Το να έχετε COVID-19 ενώ είστε έγκυος μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο επιπλοκών στον τοκετό. Οι έγκυες γυναίκες που έχουν τον ιό είναι πιο πιθανό να γεννήσουν νωρίς τα μωρά τους από εκείνες που δεν έχουν τον ιό. Μπορεί επίσης να είναι πιο πιθανό να έχουν θνησιγένεια.6

+ Παραπομπές

  1. Australian Government Department of Health. Coronavirus (COVID-19) current situation and case numbers; Available from: https://www.health.gov.au/news/health-alerts/novel-coronavirus-2019-ncov-health-alert/coronavirus-covid-19-current-situation-and-case-numbers#at-a-glance 
  2. WHO. Transmission of SARS-CoV-2: implications for infection prevention precautions. Scientific brief. [Internet.] Geneva: WHO; 9 July 2020. Available from: https://www.who.int/news-room/commentaries/detail/transmission-of-sars-cov-2-implications-for-infection-prevention-precautions
  3. McAloon C, Collins Á, Hunt K, Barber A, Byrne AW, Butler F et al. Incubation period of COVID-19: a rapid systematic review and meta-analysis of observational research. BMJ Open. 2020;10(8). doi: https://doi.org/10.1136/bmjopen-2020-039652
  4. Zoe COVID Study. What are the top 5 COVID symptoms? 2021. Available from: https://covid.joinzoe.com/post/new-top-5-covid-symptoms#part_3 
  5. Australian Government Department of Health. Australian National Disease Surveillance Plan for COVID-19. [Internet.] Canberra: Australian Government Department of Health; 30 May 2020. Available from: https://www.health.gov.au/resources/publications/australian-national-disease-surveillance-plan-for-covid-19.
  6. Rothan HA, Byrareddy SN. The epidemiology and pathogenesis of coronavirus disease (COVID-19) outbreak. J Autoimmun. 2020;109. doi: https://doi.org/10.1016/j.jaut.2020.102433  
  7. Hu Y, Sun J, Dai Z, Deng H, Li X, Huang Q et al. Prevalence and severity of corona virus disease 2019 (COVID-19): A systematic review and meta-analysis. J Clin Virol. 2020;127. doi: https://doi.org/10.1016/j.jcv.2020.104371.
  8. Liu B, Jayasundara D, Pye V, Dobbins T, Dore GJ, Matthews G, Kaldor J, Spokes P. Whole population-based cohort study of recovery time from COVID-19 in New South Wales, Australia. The Lancet Regional Health-Western Pacific. 2021;1(12):100193.
  9. National Centre for Immunisation Research and Surveillance. AusVaxSafety. 2021. https://www.ausvaxsafety.org.au/ accessed August 2021. 
  10. Akhtar H, Patel C, Abuelgasim E, Harky A. COVID-19 (SARS-CoV-2) infection in pregnancy: a systematic review. Gynecologic and Obstetric Investigation. 2020;85(4):295-306.
  11. Ciapponi A, Bardach A, Mazzoni A, Alconada T, Anderson AS, Argento FJ, Ballivian J, Bok K, Comandé D, Erbelding E, Goucher E. Safety of components and platforms of COVID-19 vaccines considered for use in pregnancy: A rapid review. Vaccine. 2021 Aug 13.
  12. Zambrano  LD, Ellington  S, Strid  P,  et al.  Update: characteristics of symptomatic women of reproductive age with laboratory-confirmed SARS-CoV-2 infection by pregnancy status—United States, January 22-October 3, 2020.   MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2020;69(44):1641-1647.
  13. Wei SQ, Bilodeau-Bertrand M, Liu S, Auger N. The impact of COVID-19 on pregnancy outcomes: a systematic review and meta-analysis. CMAJ. 2021;193(16):E540-8.
  14. Shimabukuro, Tom T., et al. Preliminary findings of mRNA Covid-19 vaccine safety in pregnant persons. New England Journal of Medicine. 2021; 384(24): 2273-2282.